Otwarcie rachunku bankowego następuje na podstawie umowy, zawartej bezterminowo lub na określony czas. Umowa ta, z uwagi na cywilnoprawny charakter, sprawia, że bank i klient są partnerami, a stosunki pomiędzy nimi zostały uregulowane prze pisami Kodeksu cywilnego i Prawa bankowego. Oznacza to z kolei, że wewnętrzne regulaminy obowiązujące w poszczególnych bankach mogą różnić się w zakresie szczegółowych rozwiązań, jednakże uregulowane ustawowo ogólne zasady funkcjonowania; rachunków bankowych są takie same. Poprzez podpisanie umowy rachunku bieżącego z firmą baank zobowiązuje się di przechowywania środków pieniężnych przedsiębiorstwa oraz do przeprowadzania n; jego zlecenie wszelkich rozliczeń. Przedsiębiorstwo natomiast zobligowane jest di przestrzegania przy przeprowadzaniu rozliczeń pieniężnych obowiązujących przepisóv prawa. Umowa rachunku bankowego musi zawierać określone elementy, wśród którycl szczególnie istotne są następujące:
1) strony umowy;
2) rodzaj otwieranego rachunku;
3) waluta, w jakiej rachunek będzie prowadzony;
4) czas, na jaki rachunek został otwarty;
5) wysokość oprocentowania środków na rachunku;
6) sposób dysponowania środkami na rachunku;
7) terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek;
8) terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku;
9) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe prowadzenie rozliczeń pieniężnych;
10) sposób identyfikacji klienta (karta identyfikacyjna, identyfikacja podpisów n dyspozycji z kartą wzorów podpisów);
11) tryb i warunki dokonywania zmian umowy;
12) sposób i terminy wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku. Regulaminy bankowe są aktami nienormowanymi i uzupełniane są do konkretnych umów. Każdy regulamin, pełniący również rolę oferty, powinien być przedstawiony di wiadomości klientowi najpóźniej przy zawieraniu umowy. Warto również zwrócić uwagę, że warunki konkretnej umowy mogą być negocjowane, zwłaszcza umowy rachunku bieżącego i konta osobistego. Wszystkim operacjom dokonywanym na rachunku towarzyszą zapisy, zależnie 01 charakteru, po stronie debet lub credit rachunku.
Papiery dłużne emitowane przez banki
Bony bankowe, zwane certyfikatami depozytowymi, emitowane są przez banki komercyjne w celu pozyskiwania środków pieniężnych. Historia tych instrumentów sięga lat 60-tych, kiedy w Stanach Zjednoczonych banki zaczęły emitować zbywalne certyfikaty depozytowe, chcąc w ten sposób utrzymać atrakcyjność swoich usług dla klientów instytucjonalnych, dysponujących znaczącymi nadwyżkami środków pieniężnych. Certyfikaty depozytowe emitowane są przede wszystkim przez banki komercyjne. Kmitująje także kasy pożyczkowo-oszczędnościowe oraz inne instytucje finansowe. Na przykład w Wielkiej Brytanii instytucje posiadające status depozytariusza, np. towarzystwa budowlane, mogą emitować tego typu walory, finansując w ten sposób bieżącą działalność, zwłaszcza kredytową. Funkcjonujące na rynkach finansowych certyfikaty depozytowe można podzielić na cztery podstawowe rodzaje:
1) krótkoterminowe, o stałym oprocentowaniu, emitowane na okres od l miesiąca do roku;
2) długoterminowe o stałym oprocentowaniu, emitowane na okres od l roku do 5 lat;
3) dyskontowe, emitowane po cenie niższej od ich wartości nominalnej;
4) ze zmienną stopą procentową, emitowane na okres od 3 miesięcy do 5 lat.
Ze względu na rodzaj emitenta wyróżnia się trzy rodzaje certyfikatów depozytowych:
1) krajowe, emitowane przez emitentów krajowych na rynku krajowym;
2) Euro, emitowane przez emitentów krajowych poza USA i rynkiem krajowym;
3) Yankee, denominowane w dolarach amerykańskich i emitowane przez emitentów krajowych na rynku USA.
Certyfikaty depozytowe emitowane są w postaci zdematerializowanej, najczęściej w dużych zaokrąglonych kwotach, np. 100 000 dolarów, zł. Mogą być także emitowane w walutach obcych (tzw. certyfikaty dewizowe). Umożliwiają one w warunkach wysokiej inflacji zachowanie realnej wartości lokaty, służą również jako zabezpieczenie kursowe w operacjach zagranicznych, głównie imporowych. Rynek pierwotny certyfikatów depozytowych tworzą bank-emitent i nabywcy. Cena waloru może być negocjowana bądź też ustalana w drodze przetargu, w trakcie którego inwestorzy podają swoją cenę za 100 jednostek nominalnych waluty certyfikatu.
Polityka banku centralnego
Instrumenty, którymi posługuje się bank centralny, mają duży wpływ na efekty prowadzonej przez państwo polityki gospodarczej. Oddziaływają one bowiem na podaż pieniądza oraz warunki kredytowania poprzez bezpośredni wpływ na płynność sektora bankowego oraz ustalanie wysokości stóp procentowych. W ramach instrumentów polityki pieniężnej do najważniejszych należą:
a) stopy procentowe banku centralnego;
b) operacje refinansowe;
c) rezerwy obowiązkowe;
d) operacje otwartego rynku.
Stopy procentowe banku centralnego są instrumentem polityki pieniężnej o charakterze pośrednim, gdyż banki mają pełną swobodę kształtowania wysokości oprocentowania zarówno w odniesieniu do udzielanych kredytów, jak też przyjmowanych depozytów. Zmiana stopy procentowej banku centralnego jest sygnałem dla banków komercyjnych o potrzebie zmiany ceny pieniądza. Praktyka gospodarcza potwierdza, że decyzje NBP dotyczące wysokości stóp procentowych w każdym niemalże przypadku maj; wpływ na decyzje banków komercyjnych. Początkowo najważniejszą stopą NBP była stopa kredytu refinansowego, udzielanego bankom na prowadzenie działalności kredytowej. Obecnie stopa ta odnosi sieje dynie do kredytu na inwestycje centralne zlecane przez rząd, a finansowane przez bań ki ze środków NBP. Podstawową stopą przez kilka lat była stopa redyskonta weksli Według niej NBP udziela bankom kredytu w zamian za weksle przedsiębiorstw przekazane wcześniej przez firmy bankom do dyskonta. Obecnie podstawową stopą NBI jest stopa kredytu lombardowego, Jest to krótkoterminowy kredyt udzielany bankom komercyjnym pod zastaw rządowych papierów wartościowych lub bonów pieniężnych NBP. Po zniesieniu ograniczeń w dostępie do tego rodzaju finansowania stał się pod stawowym źródłem refinansowania banków mających chwilowe niedobory płynny cl środków.